Öruggt aðgengi

Jarðhræringar og eldgos í Grindavík hafa valdið verulegum sprungum og skemmdum á yfirborði jarðar. Til að meta umfang og afleiðingar þessara atburða hófst jarðkönnun og jarðskoðun á vegum Almannavarna ríkislögreglustjóra. Verkefnið hefur meðal annars falið í sér kortlagningu sprungna, mat á tjóni og aðgerðir sem miða að auknu öryggi á svæðinu. Verkfræðistofan Verkís hefur umsjón með framkvæmdinni og vinnur hún í samstarfi við sérfræðinga á ýmsum sviðum, þar sem áhersla er lögð á reglubundna vöktun og frekari úrbætur.

Með stofnun Grindavíkurnefndar 1. júní 2024 fluttist verkefnið til hennar og hefur síðan verið unnið áfram í nánu samstarfi við almannavarnadeild ríkislögreglustjóra.

Gerð áhættumats

Grindavíkurnefnd er skv lögum ætlað að gera áhættumat fyrir þéttbýli Grindavíkurbæjar í samráði við ríkislögreglustjóra. Áhættumat er heildarferli sem felur í sér að greina og lýsa áhættu. Í því felst að ákvarða umfang og eðli áhættu og/eða áhættuþátta og samanburður á niðurstöðum við áhættuviðmið til að ákvarða hvort áhættan sé óásættanleg. Samspil hættuþátta, fólksfjölda, viðbragða, forvarna og innviða hefur áhrif á áhættustigið. Framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur hefur fengið Örugg verkfræðistofu til vinna áhættumatið. Hlekkur á gildandi áhættumat er á forsíðu vefsíðunnar.

Niðurstöður jarðkönnunar

Jarðkönnun var skipt í fjóra áfanga og er þremur þeirra lokið. Fjórði áfangi nær til opinna svæða utan þéttbýlis Grindavíkur og verður ráðist í þann hluta síðar. Birtar hafa verið ítarlegar skýrslur fyrir þá þrjá hluta jarðkönnunar sem er lokið. Hlekkir á þær skýrslur eru hér að neðan. Jarðkönnun Grindavíkur hefur veitt mikilvægar upplýsingar um ástand sprungna, jarðlaga og innviða. Þó að jarðkönnunarverkefnum sem skilgreind hafa verið innan Grindavíkur sé lokið er mikilvægt að hafa í huga að jarðhræringar í og við Grindavík eru enn í gangi og möguleiki á frekari sprunguhreyfingum. Eftir hvern atburð fer fram skoðun á því hvort aflögun hafi orðið á jarðvegi og sprungur myndast.

Mikilvægt er að undirstrika að niðurstöður jarðkönnunarinnar miðast við bestu fyrirliggjandi upplýsingar á þeim tíma sem rannsóknir fóru fram og ekki er útilokað að jarðvegur breytist og ný ummerki komi í ljós á svæðum þar sem jarðkönnun er lokið.

Skýrslurnar eru eign íslenska ríkisins. Heimilt er að nýta efni úr skýrslunum en geta skal heimildar.

Aðgerðaráætlanir um innviðaframkvæmdir

Á vegum Grindavíkurnefndar hefur verið framkvæmdir til að fylla í sprungur og byggja upp trausta innviði innan þéttbýlis í Grindavík. Framkvæmdum í aðgerðaáætlun 1 lauk að mestu sumarið 2025. Aðgerðaáætlun 2 er samþykkt af forsætisráðherra. Framkvæmdir í aðgerðaáætlun 2 munu standa yfir til 2027. Aðgerðaátlun er unnin í samstarfi við Grindavíkurbæ og Vegagerðina. Fjármögnun hennar er að stærstum hluta frá ríkinu en Grindavíkurbær ber tæplega fjórðung kostnaðar.